Een vertigoshot of dollyzoom is een techniek in de cinematografie, waarbij men met een filmcamera een manoeuvre maakt voor een 'duizelingwekkend' schot. Het visuele effect werkt in op het evenwichtsorgaan. De techniek is vernoemd naar de film waardoor die in 1958 voor het eerst bekend werd, Vertigo van Alfred Hitchcock.
De oorsprong van het bekende effect met de camera kwam als eerste voor in de film Vertigo tijdens de trappenscene. Door zijn hoogtevrees was hij niet in staat zijn geliefde tegen te houden als ze de trappen van de toren op gaat. Door dit effect met de camera kijk je als het ware door de ogen van het personage.
Ik heb dit effect nagemaakt in 3D dmv Blender. Hier ziet u het bekende effect in werking:
,Om een dollyzoom te maken rijdt de dolly naar achteren, terwijl de cameralens met eenzelfde snelheid inzoomt. Het gefilmde object blijft voor de toeschouwer op dezelfde afstand. Het tegenovergestelde effect wordt bereikt door de dolly naar voor te rijden en synchroon uit te zoomen.
Bekijk hier onder enkele voorbeelden van bekende films die van het effect gebruik maakte waaronder Psycho, Jaws, Poltergeist, Quiz Show, Marnie, Apollo 13 en Vertigo.